هفته سالمندی در ایران؛ شعار روز پنجم: آموزش و توانمندسازی سالمندان
اغلب مشکلات دوران سالمندی ناشی از سبک زندگی ناسالم است که میتواند با استفاده از روش های صحیح و ارتقا کیفیت زندگی از این مشکلات پیشگیری نمود.
با افزوده شدن جمعیت سالمندان به سبب بهبود شرایط بهداشتی و درمانی در جوامع مختلف، ضرورت توجه به آموزش و توانمندسازی این گروه سنی بیش از پیش احساس می‌شود. هدف از آموزش و توانمندسازی سالمندان، افزایش کیفیت زندگی، حفظ استقلال و تقویت حس خودباوری در آنهاست. توانمند سازی سالمندان: فرایندی که باعث می شود آگاهی سالمندان نسبت به وقایع بیرونی و توانمندی های درونی شان افزایش پیدا کند و در نتیجه ارزشها و هنجارهایی را خلق کند که منجر به رفاه و عدالت اجتماعی در سطح خانوادی و اجتماعی شود.
اهمیت آموزش و توانمندسازی سالمندان
آموزش به سالمندان امکان می‌دهد تا با تغییرات تکنولوژیکی، اجتماعی و فرهنگی آشنا شوند و مهارت‌های جدیدی فرا بگیرند. توانمندسازی آنها به افزایش عزت نفس، کاهش وابستگی به دیگران و بهبود روابط اجتماعی کمک می‌کند. با فراهم کردن امکانات آموزشی مناسب، می‌توان سالمندان را در مواجهه با چالش‌های زندگی یاری کرد و آنها را به عنوان اعضای فعال جامعه نگه داشت.
نتایج مثبت آموزش و توانمندسازی سالمندان:
- افزایش شناخت و مهارت: یادگیری مهارت‌های جدید، از جمله تکنولوژی‌های مدرن، باعث می‌شود که سالمندان بتوانند به راحتی با محیط پیرامون خود سازگار شوند.
- حفظ و بهبود سلامت جسمی و روانی: فعالیت‌های آموزشی میتواند به کاهش عزت نفس، اضطراب و افسردگی در میان سالمندان کمک کند. یادگیری و مشارکت در فعالیت‌ها میتواند به کاهش افسردگی و اضطراب در سالمندان کمک کند و سلامت روان آنها را بهبود بخشد.
- تقویت روابط اجتماعی: آموزش و فعالیت‌های گروهی نظم‌دهی و ارتباطات اجتماعی سالمندان را تقویت می‌کند و احساس تنهایی را کاهش می‌دهد. سالمندانی که در فعالیت‌های گروهی شرکت می‌کنند، احساس تعلق بیشتری دارند و روابط اجتماعی‌شان تقویت می‌شود با برقراری روابط جدید از طریق فعالیت‌های اجتماعی، سلامت اجتماعی و روحی سالمندان تقویت می‌شود.
- تشویق به فعالیت: توانمندسازی سالمندان میتواند آنها را به سمت فعالیت‌های ورزشی و تفریحی تشویق کند که بر سلامت عمومی شان تاثیر مثبت دارد.
- افزایش استقلال: سالمندانی که آموزش‌های لازم را دریافت کرده‌اند، تمایل بیشتری به انجام فعالیت‌های روزمره خود دارند و استقلال بیشتری را تجربه می‌کنند. سالمندان آموزش‌دیده معمولاً احساس قدرت و توانایی بیشتری دارند و از عهده کارهای روزمره خود به خوبی برمی‌آیند
- کاهش هزینه‌های بهداشتی: با بهبود سلامت جسمی و روانی از طریق آموزش و فعالیت‌های مناسب، می‌توان هزینه‌های درمانی را کاهش داد.
- طولانی‌تر شدن زندگی شاد و فعال: اقدام به یادگیری و آموزش به سالمندان میتواند به یک زندگی بامعنا و شادتر منجر شود.
روش‌های آموزش سالمندان
- کارگاه‌های آموزشی: برگزاری کارگاه‌های آموزشی در زمینه‌های مختلف مانند هنرهای دستی، مهارت‌های کامپیوتری، یادگیری زبان و فناوری‌های نوین، مدیریت مالی، سلامت و تغذیه میتواند به سالمندان مهارت‌های جدیدی بدهد. برگزاری کارگاه‌های تجربی، مانند آشپزی سالم یا باغبانی، میتواند جذاب و آموزنده باشد.
- کلاس‌های آنلاین: با توجه به پیشرفت تکنولوژی، ارائه کلاس‌های آنلاین با محتوای متناسب با نیازهای سالمندان میتواند دسترسی آنان به آموزش را تسهیل کند. ارائه دوره‌های آنلاین میتواند به سالمندان کمک کند تا از خانه خود به راحتی به آموزش دسترسی پیدا کنند.
استفاده از پلتفرم‌های کاربرپسند و ساده برای آموزگاران اهمیت دارد.
- برنامه‌های داوطلبانه: سالمندان می‌توانند با مشارکت در برنامه‌های داوطلبانه، به یادگیری و به اشتراک‌گذاری دانش خود بپردازند. این فعالیت‌ها نه تنها به خودآموزی کمک می‌کند، بلکه دیگران را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- فعالیت‌های اجتماعی: تشکیل گروه‌های اجتماعی و فرهنگی به سالمندان فرصت می‌دهد تا از تجربیات یکدیگر بهره‌مند شوند و مهارت‌های زندگی را فرا بگیرند.
- برنامه‌های مشاوره‌ای: استفاده از مشاوران متخصص برای راهنمایی در زمینه‌های مختلف زندگی، میتواند به سالمندان در تصمیم‌گیری‌های درست کمک کند. فراهم کردن جلسات مشاوره‌ای برای سالمندان در زمینه‌های مالی، بهداشتی و اجتماعی میتواند به آنان کمک کند تا تصمیمات بهتری بگیرند.
- حضور اجتماعی برای توانمند سازی سالمندان
از آنجایی که دوران سالمندی در کشور ما با دوران بازنشستگی و در نتیجه انزوای اجتماعی همراهاست و فرد سالمند دیگر مشارکت فعال و تاثیر گذار اجتماعی ندارد ، به گوشه عزلت خود میرود و از نظر روانی و در نتیجه از نظر جسمی در معرض آسیب قرار می گیرد . این روند باعث می شود فرد سالمند با مشکلات زیادی دست به گریبان شود. برای توانمند سازی سالمندان باید از ایجاد انزوای خانوادگی و انزوای اجتماعی در آنها پیشگیری کرد. مواردی که برای فعال نگه داشتن سالمند در خانواده و اجتماع باید رعایت کرد عبارتند از:
- احترام به سالمندان
- ارائه خدمات مناسب به طوری که سالمند بتواند از آن ها استفاده کند.
- ایجاد تصویر عمومی و اجتماعی خوب از سالمندان
- افزایش تعاملات در خانواده و جامعه
- آموزش عمومی برای افزایش مشارکت اجتماعی سالمندان
- ارائه خدمات رفاه اجتماعی
- ملاک توانمندی سالمندان
- سلامت جسمی
- سلامت روانی
- مشارکت اجتماعی
- رفاه اجتماعی
- داشتن مهارت و دانش
- سبک زندگی سالم
- روابط اجتماعی و بین فردی
- توانایی مدیریت و پیشگیری از تنش
- داشتن فعالیت جسمی ، تفریح ، ورزش و سرگرمی
- تغذیه سالم
آموزش و توانمندسازی سالمندان سرمایه‌گذاری بر روی آینده جامعه و خود سالمندان است. با فراهم کردن بسترهای آموزشی و تشویق به فعالیت‌های اجتماعی، نه تنها به سالمندان در حفظ استقلال آنها کمک می‌شود بلکه جامعه نیز از تجارب و دانش این گروه بهره‌مند خواهد شد. لازمه این مساله توجه جدی مسئولین و نهادهای اجتماعی به نیازهای خاص سالمندان و همکاری با متخصصان در زمینه‌های آموزشی است.
ارسال نظر