هفتمین سمینار سالانه تعهد حرفه ای دفتر دانش آموختگان دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد

در آخرین روز هفتمین سمینار سالانه تعهد حرفه ای در نظام سلامت که در تالار دانشجو دانشکده پزشکی در تاریخ 12و 13 بهمن ماه 1402 برگزار شد؛ در روز دوم و در پانل سوم  با محوریت و عنوان "تعهد حرفه ای در روابط بین حرفه ای شاغلین حوزه سلامت" به ریاست دکتر محمد علی چراغی استاد تمام گروه مدیریت پرستاری دانشکده که از ماهها قبل با فعالیتهای منسجم و هماهنگی های ارزشمند ایشان شروع شده بود با مدیریت خوب ایشان به انجام رسید. در این پانل مباحث مهمی توسط خانم دکتر غیاثوندیان ریاست  دانشکده پرستاری و مامایی و آقای دکتر بگجانی مدیر  گروه پرستاری کودکان و مراقبت ویژه نوزادان به شرح ذیل ارائه شد:

 دکتر غیاثوندیان بیان داشت به نظر می رسد همکاری بین حرفه ­ای، حلقه مفقود سیستم سلامت است که راهکار آن آموزش بین حرفه ای و همکاری بین حرفه ای نظام مند مورد حمایت مدیریت و رهبری ارشد نظام سلامت می باشد. ایشان در ادامه به بحث مبسوطی با محوریت موارد ذیل پرداختند:

آموزش بین حرفه ای (IPE) و همکاری بین حرفه ای(IPC) در مواقعی رخ می دهد که اعضای تیم مراقبت سلامت یا دانشجویان دو یا چند حرفه با اساتید مربوطه در مورد موضوعی مورد دغدغه طرفین برای ارائه مراقبتی با کیفیت بالا و ایمن به مددجو، با رهبری و مدیریت مشارکتی با هم و از یکدیگر یاد می گیرند. نظر به بروز نیازهای نوپدید و چندجانبه و پیچیدگی مراقبت ها، نرخ بالای بیماریها و اختلالات مزمن،ارتباط و همکاری موثر بین حرف مراقبت سلامت برای ارائه خدمات سلامت مدرن و مطلوب یک نیاز است (سازمان بهداشت جهانی، 2010).

گام نخست برای توصیه همکاری بین حرف سلامت مستلزم بررسی و شناخت نگرش ها و تجربه متخصصان رشته های مختلف مراقبت های سلامت نسبت به IPC است. در این راستا باید توجه داشت که:

• همکاری بین حرفه ای فراتر از یک همزیستی مسالمت آمیزاست
• در واقع این همکاری یک نوع "هم بودی" است که به نوبه خود داشتن هدف مشترک و زبان مشترک موجب هویت سازی و بلوغ حرفه ای حرفه های همسایه سلامت است.
• هر رشته به مثابه جزیره ای با دیوارهای نامریی در اطراف خود ازجنس سوء برداشت و ترس از تداخل وظایف و آسیب به هویت حرفه ای و نوعی بی تمایلی برای گفتمان و یاری طلبی روبرو هست که با آموزش و همکاری بین حرفه ای نظام مند می تواند به هویتی بزرگتربرای ارائه خدماتی جامع تر به مددجوی نظام سلامت تبدیل شود. این همکاری دارای مختصاتی می باشد.

خصوصیات و ملزومات همکاری بین حرفه­ای عبارتند از :

• یافتن زبان مشترک، اهداف مشترک، گفتمان کوریکولوم­ها با هم، منتفع شدن از مزایای همکاری، احساس نیاز، توسعه مهارت­های ارتباطی و اجتماعی، همکاری درون حرفه ای پیش نیاز همکاری بین حرفه ای، داشتن نگاه گلوبال نه لوکال، ایجاد انگیزه و تسهیلات در افراد

با تحقق این موارد، پیامدهای مطلوبی حاصل خواهد شد.

پیامدهای همکاری بین حرفه ­ای عبارتند از: ارتقا شایستگی‌های حرفه ای و بین‌حرفه‌ای در ابعاد دانش، نگرش و مهارت، ایجاد زبان مشترک و مفاهمه متقابل، تجربه تماس بین حرفه‌ای، بهره مندی ازتنوع بین حرفه‌ای، باورپذیری به اثربخشی کار تیمی، شکل گیری تعاملات غیررسمی و دوستانه، رشد و ایجاد انگیزه، ایده پروری، شکل گیری کوریکولوم پنهان، از بین رفتن دید کهتری و بهتری، توسعه مهارت­های ارتباطی و اجتماعی، تربیت دانشجوی با صلاحیت، شکل گیری هویت حرفه­ای در دانشجویان رشته های همسایه نظام سلامت با رویکرد تکریم و احترام متقابل، تربیت دانشجوی حرفه­ ای با پتانسیل و با فکری باز، ایجاد اتمسفر مثبت یادگیری، انتقال حس خوب از دانشجویان به استاد، شکل گیری ارتباطات غیررسمی و مثبت، شکل گیری روابط دوستانه و نهایتاً ارتقای مراقبت از بیمار به شکل ایمن و با کیفیت به عنوان هدف غایی

موضوع مهم دیگر مورد تاکید و اشاره عبارت از لزوم شناسایی چالش ها و راه حل ها برای صاحبان حرف مراقبت های سلامت در همکاری بین حرفه ای به شرح ذیل بود:

لزوم در نظر گرفتن ساز و کار بالادستی برای همکاری بین رشته ای، لزوم شکل گیری ساز و کارهای سازمانی، لزوم اولویت دار شدن این مساله برای مدیران ارشد، سیاست گزاری در حوزه اموزش بین حرفه ای، تعریف ساز و کارها در برنامه های بالادستی، قرارگرفتن در برنامه عملیاتی رشته های همسایه نظام سلامت، نظارت بر حسن اجرای مدیران میانی، تعریف قوانین مشخص جهت پیشگیری از تداخل وظایف و ایجاد اختلاف، لزوم داشتن منفعت و برون داد برای عضو هیات علمی، ایجاد انگیزه مادی و معنوی برای افراد، ایفا کردن نقش الگوی نقش توسط اساتید پیشکسوت،ارتقا خدمات رفاهی به دنبال ارتقا همکاری بین حرفه ای،نشست مدیران گروه های مختلف ماهیانه، نشست اساتید علوم پایه و بالینی به شکل ماهیانه جهت ایده پردازی، اجازه دادن به شرکت دانشجوهای رشته های مختلف در مورنیگ ریپورت، توجه به نیازهای فیزیولوژیک رشته های همسایه از قبیل حقوق، هتلینگ و امکانات رفاهی با محوریت عدالت در توزیع منابع بین حرفه های همسایه نظام سلامت.

در ادامه، دکتربگجانی و  دکتر دلیلی در گفتمان مشترکی در مورد آموزش و همکاری بین حرفه ای در حوزه مراقبت های ویژه نوزادان، به مواردی به شرح ذیل پرداختند:

در راستای تشریک دیدگاه ها و تجارب زیسته حرفه مندان نظام سلامت در روابط بین حرفه ای، آقای دکتر حسین دلیلی فوق تخصص نوزادان و ریاست بخش نوزادان بیمارستان ولیعصر (عج) ضمن ارائه تاریخچه رشته فوق تخصص نوزادان بیان داشتند که با حضور دانشجویان و اساتید حرفه های مختلف مانند تخصص زنان و پرستاری و بحث و تبادل تجربیات بین حرفه ای، فرآیند های مراقبت و درمان اثربخش تر اجرا می گردد و علاوه بر این ایمنی در بخش و بیماران بستری را نیز ارتقا می دهد.

آقای دکتر جمال الدین بگجانی دکترای آموزش پرستاری و مدیر گروه پرستاری کودکان و مراقبت های ویژه نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تهران در ابتدا عنوان نمودند که برای ایجاد و توسعه تعهد حرفه ای در دانشجویان که کارکنان آینده حرفه سلامت هستند، تمام رشته های درگیر در این حوزه مانند پزشک و پرستار با هم افزایی و همکاری بین حرفه ای تمام دانش و تجربه را به این نسل منتقل نمایند طوری که از نسل اساتید خود توانمندتر گردند با حفظ مولفه های اخلاق و قدرشناسی و تعهد حرفه ای. ایشان بیان داشتند که ناب ترین تجربیات مربی گری خود را در بخش نوزادان از زمانی کسب نموده اند که با گروه فوق تخصص نوزادان به سرپرستی آقای دکتر حسین دلیلی در راندهای بالینی با هم انجام داده اند و مورد توجه همدیگر بوده اند طوری که شوق یادگیری و آموزش اثر بخش را در دانشجویان خود مشاهده کرده اند.

هر دو استاد در انتهای سخنرانی اظهار امیدواری کرده اند که فرآیند آموزش بین حرفه ای در آینده به شیوه موثر تر و معنادارتری اجرا شده و به همکاری بین حرفه ای به دور از اقدامات ایزوله و جزیره ای منجر گردد و نتایج آن را در بهبود و ارتقاء فرآیندهای مراقبت و درمان مشاهده نمایند. اساتید محترم بیان داشته اند که برای اجرایی و عملیاتی شدن این فرآیند لازم می باشد که حرفه های مختلف به همدیگر توجه نموده و توانایی ها و پتانسیل های همدیگر را برای همکاری بین حرفه ای شناسایی نمایند تا در راستای تعهد حرفه ای و در نهایت تعالی حرفه ای گام موثر برداریم.