هفته سالمندی در ایران؛ شعار روز ششم: حمایت های اجتماعی رفاهی سالمندان

سلامت از نظر متخصصان تنها یک امر زیستی – پزشکی نیست و عوامل گوناگونی بر آن تاثیر دارند و تعامل بین این عوامل تعیین کننده وضعیت سلامت افراد خواهد بود. یکی از اساسی­ترین این عوامل، عوامل اجتماعی است که با وضعیت سلامت افراد و به ویژه افراد سالمند ارتباطی تنگاتنگ دارد. نتایج یک پژوهش نشان میدهد «کمتر از نیمی از سالمندان ایرانی پوشش مستمری بازنشستگی دارند. ٢۵ درصد سالمندان ایرانی در فقردرآمدی نسبی زندگی می‌کنند. زنان سالمند بیشتر از مردان سالمند در معرض فقر قرار دارند چنانکه حدود ۴٠ درصد زنان سالمند و ٢٠ درصد مردان سالمند در ایران در فقر زندگی می‌کنند. حدود یک‌سوم سالمندان در بازار کار حضور دارند.»

حمایت‌های اجتماعی و رفاهی سالمندان به مجموعه‌ای از خدمات و برنامه‌ها اطلاق می‌شود که به منظور تأمین نیازهای عاطفی، اجتماعی، مالی و بهداشتی این قشر از جامعه طراحی شده‌اند. با توجه به افزایش جمعیت سالمندان در بسیاری از کشورها، توجه به این حمایت‌ها ضروری است.

جوانب مختلف این حمایت‌ها شامل:

حمایت‌های مالی

مستمری و کمک‌هزینه‌ها: بسیاری از دولت‌ها برنامه‌های مستمری نظیر حقوق بازنشستگی و کمک‌هزینه‌های مالی را برای سالمندان ارائه می‌دهند. این مستمری‌ها می‌توانند به تامین نیازهای اساسی زندگی آن‌ها کمک کنند.

تسهیلات مالیاتی: امکاناتی نظیر معافیت‌های مالیاتی یا کاهش مالیات‌ها برای سالمندان به منظور فشار کمتر بر روی درآمد آن‌ها.

 خدمات بهداشتی

دسترسی به خدمات درمانی: ارائه خدمات پزشکی و بهداشتی عمومی، معاینات دوره‌ای و دسترسی به داروهای ضروری به‌منظور حفظ سلامت سالمندان.

برنامه‌های پیشگیری از بیماری: تسهیل آموزش‌های بهداشتی و پیشگیرانه مانند واکسیناسیون و بررسی سلامت برای کاهش شیوع بیماری‌های مزمن

خدمات توانبخشی و فیزیوتراپی.

دسترسی به داروها و مشاوره دارویی.

برنامه‌های اجتماعی

گروه‌های حمایتی: برگزاری ملاقات‌ها و جلسات گروهی که به سالمندان این امکان را می‌دهد تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و از حمایت‌های همدیگر بهره‌مند شوند.

فعالیت‌های تفریحی و فرهنگی: سازماندهی انواع فعالیت‌های ورزشی، هنری و فرهنگی که نه تنها سلامتی جسمی را تقویت می‌کند بلکه به بهبود سلامت روانی و اجتماعی نیز کمک می‌کند.

برنامه‌های اجتماع‌محور مانند گروه‌های دوستی و نشاط.

مشاوره و راهنمایی اجتماعی برای هر گونه مشکل یا نگرانی.

گروه‌های حمایت از سالمندان و خانواده‌های آن‌ها.

خدمات مراقبتی

خدمات خانگی: ارائه کمک‌های روزمره، نظافت منزل و خدمات پزشکی در خانه برای سالمندانی که به دلایل مختلف قادر به خروج از منزل نیستند.

مراکز نگهداری روزانه مراکز روزانه سالمندان که خدمات تفریحی و اجتماعی را ارائه می‌دهند. این مراکز می‌توانند به سالمندان فضایی امن و اجتماعی برای گذراندن روزهای خود ارائه دهند و با برگزاری فعالیت‌های مختلف از تنهایی آنان بکاهند.

مراقبت در منزل توسط پرستاران یا مراقبین.

مراکز سالمندان (خانه سالمندان) برای اقامت موقت یا بلندمدت.

حمایت‌های عاطفی

مشاوره و روان‌درمانی: ارائه خدمات مشاوره‌ای در زمینه مشکلات روانی و عاطفی، به ویژه در مواجهه با بحران‌های زندگی.

برنامه‌های ارتباطی و اجتماعی: پروژه‌های مختلفی که به سالمندان کمک می‌کنند تا با یکدیگر ارتباط بیشتری داشته باشند و حس تعلق و ارتباط اجتماعی را تقویت کنند.

خدمات رفاهی:

کمک‌های مالی، مانند حقوق بازنشستگی یا یارانه‌های مختلف.

برنامه‌های غذایی، از جمله تحویل غذا به منزل.

خدمات حمل و نقل برای فراهم کردن دسترسی به خدمات پزشکی یا اجتماعی.

حمایت‌های قانونی

حفاظت از حقوق سالمندان: وجود قوانین و مقرراتی که از حقوق سالمندان در زمینه‌های مختلف، از جمله خدمات درمانی و اجتماعی حفاظت کنند.

مشاوره حقوقی: خدمات مشاوره‌ای برای حل مشکلات قانونی، از جمله مسائل مربوط به وصیت‌نامه یا نگهداری از سالمندان.

حمایت‌های اجتماعی و رفاهی سالمندان باید به گونه‌ای جامع و یکپارچه طراحی شوند تا تمامی جنبه‌های زندگی آن‌ها را در بر بگیرد. برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان، نیاز به همکاری میان نهادهای دولتی، سازمان‌های غیر دولتی و جامعه وجود دارد. با اجرای مؤثر این حمایت‌ها می‌توان به افزایش رفاه، رضایت و سلامت سالمندان کمک کرد و از انزوای اجتماعی آن‌ها جلوگیری نمود.